Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε σήμερα τέσσερις νέες διαδικασίες επί παραβάσει κατά του Ηνωμένου Βασιλείου για μη συμμόρφωση με σημαντικά τμήματα του πρωτοκόλλου για τις Ιρλανδία/Βόρεια Ιρλανδία. Προστίθενται στις διαδικασίες επί παραβάσει που κινήθηκαν στις 15 Ιουνίου 2022.
Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των 27 κρατών μελών της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δεν το έχει πράξει.
Σε πνεύμα εποικοδομητικής συνεργασίας, η Επιτροπή απέφυγε να κινήσει ορισμένες διαδικασίες επί παραβάσει για περισσότερο από ένα χρόνο με σκοπό να υπάρξει η δυνατότητα αναζήτησης κοινών λύσεων με το Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, η απροθυμία του Ηνωμένου Βασιλείου να συμμετάσχει σε ουσιαστική συζήτηση από τον περασμένο Φεβρουάριο και η συνεχιζόμενη διαδικασία έγκρισης του νομοσχεδίου για το πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας στο Κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου αντιβαίνουν ευθέως σε αυτό το πνεύμα.
Στόχος των εν λόγω διαδικασιών επί παραβάσει είναι να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με το πρωτόκολλο σε ορισμένους βασικούς τομείς. Η συμμόρφωση αυτή είναι απαραίτητη, αφενός, προκειμένου η Βόρεια Ιρλανδία να συνεχίσει να επωφελείται από την προνομιακή πρόσβασή της στην ευρωπαϊκή ενιαία αγορά και, αφετέρου, για την προστασία της υγείας, της ασφάλειας και της προστασίας των πολιτών της ΕΕ, καθώς και της ακεραιότητας της ενιαίας αγοράς.
Αναλυτικότερα
Η Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει τέσσερις νέες διαδικασίες επί παραβάσει κατά του Ηνωμένου Βασιλείου όσον αφορά τη Βόρεια Ιρλανδία για:
- Μη συμμόρφωση με τις ισχύουσες τελωνειακές απαιτήσεις, τις απαιτήσεις επιτήρησης και τους ελέγχους κινδύνων για τη διακίνηση εμπορευμάτων από τη Βόρεια Ιρλανδία προς τη Μεγάλη Βρετανία. Αυτό αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο λαθρεμπορίου μέσω της Βόρειας Ιρλανδίας. Για παράδειγμα, δίνει στους εμπόρους το περιθώριο να παρακάμπτουν τους κανόνες της ΕΕ σχετικά με τις απαγορεύσεις και τους περιορισμούς στην εξαγωγή εμπορευμάτων σε τρίτες χώρες ή παρέχει δυνατότητα για αλυσιδωτό λαθρεμπόριο εμπορευμάτων τα οποία δηλώνονται μεν για εξαγωγή στην ΕΕ, αλλά στην πραγματικότητα δεν εξέρχονται από το τελωνειακό έδαφος μέσω της Βόρειας Ιρλανδίας. Στις 17 Δεκεμβρίου 2020 το Ηνωμένο Βασίλειο εξέδωσε μονομερή δήλωση για τη διασφάλιση της «απρόσκοπτης πρόσβασης» των εμπορευμάτων της Βόρειας Ιρλανδίας που πρόκειται να μεταφερθούν στην αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου. Η ΕΕ συμφώνησε με την πρόταση του Ηνωμένου Βασιλείου να παρέχονται «ισοδύναμες» πληροφορίες με «εναλλακτικά μέσα» σε πραγματικό χρόνο. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν συλλέγει τα σχετικά δεδομένα δήλωσης εξαγωγών για εμπορεύματα που διακινούνται από τη Βόρεια Ιρλανδία στη Μεγάλη Βρετανία. Επίσης, δεν παρέχει πληροφορίες στην ΕΕ σχετικά με τις εν λόγω διακινήσεις, καθιστώντας αδύνατη την εποπτεία των εν λόγω εμπορευμάτων από τους εκπροσώπους της Ένωσης.
- Μη κοινοποίηση της μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο της ενωσιακής νομοθεσίας που θεσπίζει γενικούς ενωσιακούς κανόνες για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, η οποία θα αρχίσει να εφαρμόζεται από τις 13 Φεβρουαρίου 2023. Τα κράτη μέλη και το Ηνωμένο Βασίλειο όσον αφορά τη Βόρεια Ιρλανδία όφειλαν να μεταφέρουν την εν λόγω οδηγία στο εθνικό τους δίκαιο και να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή τα μέτρα μεταφοράς στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Μέχρι σήμερα, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν το έχει πράξει. Η μη εφαρμογή των κανόνων αυτών εγκυμονεί δημοσιονομικό κίνδυνο για την ΕΕ (δηλ. δεν επιβάλλονται ειδικοί φόροι κατανάλωσης ή εισπράττονται με χαμηλότερο συντελεστή από ό,τι στην ΕΕ) σε σχέση με τη διακίνηση προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης προς/από τη Βόρεια Ιρλανδία.
- Μη κοινοποίηση της μεταφοράς των ενωσιακών κανόνων για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά, οι οποίοι διευκολύνουν, μεταξύ άλλων, την πρόσβαση των μικρών και παραγωγών και των βιοτεχνιών σε χαμηλότερους συντελεστές ειδικού φόρου κατανάλωσης. Τα κράτη μέλη και το Ηνωμένο Βασίλειο όσον αφορά τη Βόρεια Ιρλανδία όφειλαν να μεταφέρουν την εν λόγω οδηγία στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Η μη εφαρμογή των κανόνων αυτών εγκυμονεί δημοσιονομικό κίνδυνο για την ΕΕ (δηλ. δεν επιβάλλονται ειδικοί φόροι κατανάλωσης ή εισπράττονται με χαμηλότερο συντελεστή από ό,τι στην ΕΕ) σε σχέση με τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης που πρέπει να καταβάλλονται για τις διακινήσεις αλκοόλης και αλκοολούχων ποτών προς/από τη Βόρεια Ιρλανδία. Οποιαδήποτε απόκλιση από τους εναρμονισμένους ειδικούς φόρους κατανάλωσης της ΕΕ θα νοθεύσει επίσης τον ανταγωνισμό στην προμήθεια των εν λόγω προϊόντων εντός της ενιαίας αγοράς.
- Μη εφαρμογή των ενωσιακών κανόνων για τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) στο ηλεκτρονικό εμπόριο, και συγκεκριμένα της μονοαπευθυντικής θυρίδας για τις εισαγωγές (IOSS). Η IOSS είναι ένα ειδικό καθεστώς το οποίο οι επιχειρήσεις μπορούν να χρησιμοποιούν από την 1η Ιουλίου 2021 για να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τον ΦΠΑ στις πωλήσεις εισαγόμενων αγαθών εξ αποστάσεως. Επιτρέπει στους προμηθευτές και στις ηλεκτρονικές διεπαφές που πωλούν εισαγόμενα αγαθά που δεν υπερβαίνουν τα 150 ευρώ σε αγοραστές στην ΕΕ να δηλώνουν και να καταβάλλουν τον ΦΠΑ μέσω των φορολογικών αρχών ενός κράτους μέλους αντί να υποχρεούνται να εγγράφονται σε κάθε κράτος μέλος στο οποίο πωλούν. Για τους καταναλωτές στην ΕΕ, αυτό σημαίνει πολύ μεγαλύτερη διαφάνεια: κατά την αγορά από πωλητή ή από πλατφόρμα είτε εντός είτε εκτός ΕΕ που έχει καταχωριστεί στη μονοαπευθυντική θυρίδα, ο ΦΠΑ αποτελεί μέρος της τιμής που καταβάλλεται στον πωλητή. Μέχρι σήμερα, το Ηνωμένο Βασίλειο όσον αφορά τη Βόρεια Ιρλανδία δεν έχει λάβει τα αναγκαία μέτρα ΤΠ για την εφαρμογή της IOSS. Αυτό με τη σειρά του ενέχει δημοσιονομικό κίνδυνο για την ΕΕ.
Η σημερινή απόφαση σηματοδοτεί την έναρξη επίσημων διαδικασιών επί παραβάσει, όπως ορίζεται στο άρθρο 12 παράγραφος 4 του πρωτοκόλλου, σε συνδυασμό με το άρθρο 258 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι επιστολές που απεστάλησαν στο Ηνωμένο Βασίλειο ζητούν από τις αρχές του να προβούν σε ταχείες διορθωτικές ενέργειες για την αποκατάσταση της συμμόρφωσης με τους όρους του πρωτοκόλλου. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει στις επιστολές και, στη συνέχεια, η Επιτροπή είναι έτοιμη να λάβει περαιτέρω μέτρα.
Ιστορικό
Η ΕΕ επιθυμεί την εδραίωση μιας θετικής και σταθερής σχέσης με το Ηνωμένο Βασίλειο. Η σχέση αυτή πρέπει να βασίζεται στον πλήρη σεβασμό των νομικά δεσμευτικών υποχρεώσεων που έχουν αναλάβει οι δύο πλευρές η μία απέναντι στην άλλη, με βάση την εφαρμογή της συμφωνίας αποχώρησης και της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας. Και τα δύο μέρη διαπραγματεύτηκαν, συμφώνησαν και κύρωσαν τις εν λόγω συμφωνίες.
Μετά από μακρές και εντατικές συζητήσεις μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου, το πρωτόκολλο είναι η λύση που βρέθηκε από κοινού για να συμβιβαστούν οι προκλήσεις που δημιούργησε το Brexit και, μάλιστα, το είδος του Brexit που επέλεξε η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου. Το πρωτόκολλο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της συμφωνίας αποχώρησης. Αποφεύγει τη δημιουργία σκληρών συνόρων στη νήσο της Ιρλανδίας, προστατεύει τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής (Συμφωνία του Μπέλφαστ) του 1998 σε όλες τις διαστάσεις της και διασφαλίζει την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς της ΕΕ.
Η ΕΕ έχει επιδείξει κατανόηση όσον αφορά τις πρακτικές δυσκολίες εφαρμογής του πρωτοκόλλου, αποδεικνύοντας ότι μπορούν να βρεθούν λύσεις εντός του πλαισίου που αυτό διαμορφώνει.
Σύνδεσμοι
Έγγραφα θέσης σχετικά με πιθανές λύσεις — Τελωνειακά και υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά θέματα
Διαδικασίες επί παραβάσει του Ιουνίου 2022
Δέσμη μέτρων του Οκτωβρίου 2021
Ενημερωτικά δελτία
Ιστότοπος της Επιτροπής: Σχέσεις ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου
Λεπτομέρειες
- Ημερομηνία δημοσίευσης
- 22 Ιουλίου 2022
- Ημερομηνία δημοσίευσης
- Αντιπροσωπεία στην Ελλάδα