Νέο σχέδιο ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια

H Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σήμερα ένα νέο σχέδιο ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια, που θα επιτρέψει στην περιοχή να αξιοποιήσει προκαταβολικά ορισμένα από τα πλεονεκτήματα που απορρέουν από την ένταξη, θα τονώσει την οικονομική ανάπτυξη και θα επιταχύνει την τόσο αναγκαία κοινωνικοοικονομική σύγκλιση. Στόχος του σχεδίου θα είναι να δοθεί στους εταίρους η δυνατότητα να εντείνουν τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις ώστε να επιταχυνθούν σημαντικά ο ρυθμός της διαδικασίας διεύρυνσης και η ανάπτυξη των οικονομιών τους. Για τον σκοπό αυτό, προτάθηκε ένας νέος μηχανισμός μεταρρυθμίσεων και ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια, ύψους 6 δισεκατομμυρίων ευρώ, για την περίοδο 2024-2027. Οι πληρωμές θα πραγματοποιηθούν μόνο μετά την εκπλήρωση των από κοινού συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων.

Το νέο σχέδιο ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες, στόχος των οποίων είναι:

1. η ενίσχυση της οικονομικής ολοκλήρωσης με την ενιαία αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον τα Δυτικά Βαλκάνια ευθυγραμμιστούν με τους κανόνες της ενιαίας αγοράς και ανοίξουν ταυτόχρονα τους σχετικούς τομείς και τα σχετικά πεδία σε όλους τους γείτονές τους, σύμφωνα με την κοινή περιφερειακή αγορά. Προτείνονται επτά δράσεις προτεραιότητας:
    

1. ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών·

2. ελεύθερη κυκλοφορία υπηρεσιών και εργαζομένων·

3. πρόσβαση στον ενιαίο χώρο πληρωμών σε ευρώ (SEPA)·

4. διευκόλυνση των οδικών μεταφορών·

5. ολοκλήρωση και απανθρακοποίηση των αγορών ενέργειας·

6. ψηφιακή ενιαία αγορά και     
7. ενσωμάτωση στις βιομηχανικές αλυσίδες εφοδιασμού            

 

2. η ενίσχυση της οικονομικής ολοκλήρωσης εντός των Δυτικών Βαλκανίων μέσω της κοινής περιφερειακής αγοράς, με βάση τους κανόνες και τα πρότυπα της ΕΕ, γεγονός το οποίο θα μπορούσε δυνητικά να οδηγήσει σε ανάπτυξη των οικονομιών τους κατά 10 %·
3. η επιτάχυνση των θεμελιωδών μεταρρυθμίσεων, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ομάδα κεφαλαίων περί θεμελιωδών μεταρρυθμίσεων, για τη στήριξη της πορείας των Δυτικών Βαλκανίων προς την ένταξη στην ΕΕ, τη βελτίωση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, μεταξύ άλλων μέσω της προσέλκυσης ξένων επενδύσεων και την ενίσχυση της περιφερειακής σταθερότητας·
4. η αύξηση της χρηματοδοτικής συνδρομής για τη στήριξη των μεταρρυθμίσεων μέσω ενός μηχανισμού μεταρρυθμίσεων και ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια για την περίοδο 2024-2027, πρόταση για έναν νέο μηχανισμό, ύψους 6 δισ. ευρώ, που προβλέπει επιχορηγήσεις ύψους 2 δισ. ευρώ και δάνεια με ευνοϊκούς όρους ύψους 4 δισ. ευρώ· προϋπόθεση για την πραγματοποίηση των πληρωμών είναι να εκπληρώσουν οι εταίροι των Δυτικών Βαλκανίων συγκεκριμένες κοινωνικοοικονομικές και θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις.

Στο πλαίσιο του σχεδίου ανάπτυξης, κάθε εταίρος των Δυτικών Βαλκανίων θα κληθεί να καταρτίσει πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων με βάση τις υφιστάμενες συστάσεις, μεταξύ άλλων τις συστάσεις της ετήσιας δέσμης μέτρων για τη διεύρυνση και τα προγράμματα οικονομικής μεταρρύθμισης των χωρών. Το εν λόγω πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων θα αποτελέσει αντικείμενο διαβούλευσης, αξιολόγησης και έγκρισης από την Επιτροπή.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε σχετικά: «Με τη σημερινή έγκριση του νέου σχεδίου ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια, ύψους 6 δισ. ευρώ, επιτυγχάνουμε την προσέγγιση των οικονομιών των Δυτικών Βαλκανίων με την ΕΕ. Οι δυνατότητες αυτού του σχεδίου ανάπτυξης είναι εξαιρετικές. Το σχέδιο ανάπτυξης θα μπορούσε να διπλασιάσει την οικονομία των Δυτικών Βαλκανίων κατά τα επόμενα 10 έτη. Με συνδυασμό μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, θα επιτρέψει στα Δυτικά Βαλκάνια να επωφεληθούν σύντομα από βασικούς τομείς της ενιαίας αγοράς μας, συμπεριλαμβανομένης της ελεύθερης κυκλοφορίας αγαθών, υπηρεσιών και εργαζομένων, του ενιαίου χώρου πληρωμών σε ευρώ, των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιακής ενιαίας αγοράς.»

Επόμενα βήματα

Τώρα εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εξετάσουν την πρόταση για τον μηχανισμό, στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων για την ενδιάμεση επανεξέταση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου. Μόλις εγκριθεί η πρόταση, οι έξι εταίροι από τα Δυτικά Βαλκάνια θα κληθούν να υποβάλουν τα αντίστοιχα προγράμματα μεταρρυθμίσεων τα οποία θα περιλαμβάνουν τις κοινωνικοοικονομικές και θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις που σκοπεύουν να αναλάβουν για να τονώσουν την ανάπτυξη και τη σύγκλιση στο πλαίσιο του σχεδίου ανάπτυξης κατά την περίοδο 2024 - 2027. Ως απαραίτητη προϋπόθεση, η Σερβία και το Κόσοβο πρέπει να συμμετάσχουν εποικοδομητικά στον διάλογο για την εξομάλυνση των σχέσεων υπό την αιγίδα της ΕΕ και υπό την ηγεσία του Ύπατου Εκπροσώπου.

Ιστορικό

Η οικονομική σύγκλιση είναι ουσιώδες στοιχείο για την προσέγγιση των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων με την ΕΕ. Προς το παρόν, το επίπεδο σύγκλισης μεταξύ των εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων και της ΕΕ δεν προχωρά αρκετά γρήγορα, με το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ των εταίρων μας στα Δυτικά Βαλκάνια, σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης, να κυμαίνεται μεταξύ 30 % και 50 % του μέσου όρου της ΕΕ.

Η ολοκλήρωση με την ενιαία αγορά της ΕΕ αποτέλεσε τη βασική κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης για όλες τις χώρες που έχουν ενταχθεί στην ΕΕ. Ο θετικός αντίκτυπος στο ΑΕΠ και στα επίπεδα εισοδήματος μιας χώρας που προκύπτει από την ολοκλήρωση με την ενιαία αγορά της ΕΕ έχει καταδειχθεί σαφώς στο παρελθόν.

Για περισσότερες πληροφορίες

Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με το νέο σχέδιο ανάπτυξης

Υπόμνημα προς τον Τύπο – Ερωτήσεις και απαντήσεις

Ενημερωτικό δελτίο – Νέο σχέδιο ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια

Πρόταση κανονισμού του 2023 για έναν μηχανισμό μεταρρυθμίσεων και ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια

Δηλώσεις του επιτρόπου Βάρχεϊ στη συνέντευξη τύπου σχετικά με το νέο σχέδιο ανάπτυξης

Δηλώσεις του επιτρόπου Βάρχεϊ κατά την παρουσίαση του νέου σχεδίου ανάπτυξης στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων

Δηλώσεις

Με τη σημερινή έγκριση του νέου σχεδίου ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια, ύψους 6 δισ. ευρώ, επιτυγχάνουμε την προσέγγιση των οικονομιών των Δυτικών Βαλκανίων με την ΕΕ. Οι δυνατότητες αυτού του σχεδίου ανάπτυξης είναι εξαιρετικές. Το σχέδιο ανάπτυξης θα μπορούσε να διπλασιάσει την οικονομία των Δυτικών Βαλκανίων κατά τα επόμενα 10 έτη. Με συνδυασμό μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, θα επιτρέψει στα Δυτικά Βαλκάνια να επωφεληθούν σύντομα από βασικούς τομείς της ενιαίας αγοράς μας, συμπεριλαμβανομένης της ελεύθερης κυκλοφορίας αγαθών, υπηρεσιών και εργαζομένων, του ενιαίου χώρου πληρωμών σε ευρώ, των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιακής ενιαίας αγοράς.

Ursula von der Leyen, President of the European Commission - 09/11/2023

 

Το νέο σχέδιο ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια αποτελεί σημαντική προσφορά προς τους εταίρους μας, παρέχοντας κίνητρο για την επίτευξη προόδου όσον αφορά τις σχετικές θεμελιώδεις και κοινωνικοοικονομικές μεταρρυθμίσεις. Η προσφορά αυτή μπορεί επίσης να επιταχύνει την πρόοδο στην πορεία προς την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας μέσω του διαλόγου υπό την αιγίδα της ΕΕ. Καθένας από τους εταίρους μας στα Δυτικά Βαλκάνια έχει την ευκαιρία να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη και τελικά να αποκτήσει πρόσβαση στην ευρωπαϊκή ενιαία αγορά ακόμη και πριν από τη διεύρυνση. Αυτό είναι και προς το συμφέρον της ΕΕ στο σύνολό της

Ύπατος εκπρόσωπος / αντιπρόεδρος, κ. Τζουζέπ Μπορέλ - 09/11/2023

 

Το νέο σχέδιο ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια και ο νέος μηχανισμός μεταρρυθμίσεων και ανάπτυξης βασίζονται στο οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο ύψους 30 δισ. ευρώ που δρομολογήθηκε με επιτυχία το 2020. Το νέο μας σχέδιο ανάπτυξης ύψους 6 δισ. ευρώ αποτελεί μοναδικό καταλύτη για την επιτάχυνση της πραγματικής κοινωνικοοικονομικής ολοκλήρωσης στην περιοχή. Καθώς επιταχύνουμε την εφαρμογή θεμελιωδών μεταρρυθμίσεων, θα ανοίξουμε την ενιαία αγορά μας στα Δυτικά Βαλκάνια. Το γεγονός αυτό θα μειώσει το οικονομικό χάσμα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των εταίρων μας και θα τους προετοιμάσει για τον ανταγωνισμό στην ενιαία αγορά της ΕΕ, ώστε να μπορέσουν από την πρώτη στιγμή να αποκομίσουν τα οφέλη που συνεπάγεται η ένταξή τους στην ΕΕ.

κ. Όλιβερ Βάρχεϊ, επίτροπος Γειτονίας και Διεύρυνσης - 09/11/2023