Διαμορφώνοντας το ψηφιακό μέλλον της Ευρώπης

Η ελληνική Στρατηγική Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025, η οποία ονομάζεται και «Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού», είναι το κύριο στρατηγικό έγγραφο που θέτει προτεραιότητες για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας και στόχους για την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων της ελληνικής κοινωνίας, σε όλα τα επίπεδα και όλες τις ηλικίες.

Η Βίβλος περιγράφει τις κατευθυντήριες αρχές, τους στρατηγικούς άξονες και τις οριζόντιες και κάθετες παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην ενίσχυση και στήριξη του ψηφιακού μετασχηματισμού της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας. Η ελληνική στρατηγική περιλαμβάνει 7 βασικούς στόχους και στηρίζει δράσεις σε συγκεκριμένους τομείς, όπως πρωτοβουλίες που απευθύνονται στους πολίτες και στον τομέα της εκπαίδευσης. 

Κύριοι στόχοι

1. Ασφαλής, ταχεία και αξιόπιστη πρόσβαση στο διαδίκτυο για όλους.
2. Ένα ψηφιακό κράτος που προσφέρει καλύτερες ψηφιακές υπηρεσίες στους πολίτες για κάθε περίσταση της ζωής τους.
3. Ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων για όλους τους πολίτες.
4. Διευκόλυνση και στήριξη του μετασχηματισμού των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων, σε ψηφιακές επιχειρήσεις.
5. Στήριξη και ενίσχυση της ψηφιακής καινοτομίας.
6. Αξιοποίηση της παραγωγικής αξίας των δεδομένων της δημόσιας διοίκησης.
7. Ενσωμάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών σε όλους τους τομείς της οικονομίας.

Ψηφιακές δεξιότητες για τους πολίτες 

Στον τομέα των ψηφιακών δεξιοτήτων για τους πολίτες, η στρατηγική έχει τους εξής στόχους:

• Ενίσχυση της ενσωμάτωσης καινοτόμων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
• Θεσμοθέτηση εβδομαδιαίων ωρών πληροφορικής σε όλες τις τάξεις της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
• Ενσωμάτωση μαθημάτων ψηφιακών δεξιοτήτων σε όλα τα προγράμματα σπουδών των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
• Δημιουργία μιας Ψηφιακής Ακαδημίας Πολιτών, η οποία θα προσφέρει διαδικτυακά μαθήματα ψηφιακών δεξιοτήτων μέσω μιας εύχρηστης διαδικτυακής πλατφόρμας.
• Δημιουργία προγραμμάτων κατάρτισης για όλες τις ηλικίες, όλα τα κοινωνικά στρώματα και για επαγγελματίες διάφορων κλάδων μέσω δια βίου μάθησης. 
• Εφαρμογή ενός ενιαίου και συστηματικού μηχανισμού πιστοποίησης για τα προγράμματα ψηφιακών δεξιοτήτων και προσαρμογή τους για την κάλυψη των μεταβαλλόμενων αναγκών της αγοράς εργασίας. 

Η Στρατηγική θέτει επίσης στόχους για την παροχή στους επιχειρηματίες προγραμμάτων κατάρτισης στις ψηφιακές δεξιότητες, ώστε να διευκολυνθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός των κλάδων και των επιχειρήσεών τους. Η Ψηφιακή Βίβλος της Ελλάδας δίνει επίσης ιδιαίτερη έμφαση στον Πυλώνα Ψηφιακών Δεξιοτήτων, ο οποίος ενσωματώνει άλλους 3 στρατηγικούς στόχους και υποκείμενες δράσεις και προτεραιότητες.

Στόχοι αναβάθμισης δεξιοτήτων — Πυλώνας Ψηφιακών Δεξιοτήτων  

Στόχος #1 Ψηφιακή επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό της χώρας

• Θέσπιση πλαισίου αναφοράς και κατηγοριοποίηση - πιστοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων. 
• Δημιουργία δράσεων για την αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων των δημοσίων υπαλλήλων και των υπαλλήλων της τοπικής αυτοδιοίκησης. 
• Προαγωγή και ανάπτυξη των ψηφιακών δραστηριοτήτων μαθητών, σπουδαστών, φοιτητών, εκπαιδευτικών στις αντίστοιχες εκπαιδευτικές βαθμίδες. 
• Στήριξη της ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων για την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία.
• Δημιουργία διάφορων δράσεων που θα συμβάλουν στην ενίσχυση των βασικών και των προχωρημένων ψηφιακών δεξιοτήτων. 
• Παροχή βοήθειας στους πολίτες για να αποκτήσουν δεξιότητες ψηφιακής πολιτειότητας. 
• Σύσταση νέας οργανικής μονάδας, του Εθνικού Κέντρου Ανάπτυξης Ψηφιακών Δεξιοτήτων (ΕΚΑΨΔ) που θα λειτουργεί στο πλαίσιο του Εθνικού Δικτύου Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ ΑΕ). 

Στόχος #2 Ψηφιακή Ακαδημία Πολιτών — η εθνική πύλη ψηφιακών δεξιοτήτων της Ελλάδας

• Αύξηση της διαθεσιμότητας και της προσβασιμότητας των προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης για την απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων από το σύνολο του ελληνικού πληθυσμού, σε βασικό, ενδιάμεσο και προχωρημένο επίπεδο. 
• Στρατηγικός εκπαιδευτικός σχεδιασμός βάσει βέλτιστων ευρωπαϊκών πρακτικών και ευρέως χρησιμοποιούμενων εκπαιδευτικών μοντέλων και προτύπων από όλη την Ευρώπη. 
• Κάλυψη των ατομικών αναγκών με τη δημιουργία μηχανισμού αυτοδιάγνωσης για τον προσδιορισμό του ατομικού επιπέδου ψηφιακής ικανότητας και τον καθορισμό εξατομικευμένου μαθησιακού μονοπατιού. 
• Ανάπτυξη ομογενοποιημένου μηχανισμού πιστοποίησης, σε εθνικό επίπεδο, των προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης στις ψηφιακές δεξιότητες. 
• Παροχή ποικίλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων ηλεκτρονικά (μέσω σύγχρονης και ασύγχρονης εκπαίδευσης) αλλά και διά ζώσης. 
• Δημιουργία μιας «Πλατφόρμας Συνεργασίας» που θα λειτουργεί ως κεντρικός κόμβος συνεργασίας μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών παρόχων ψηφιακής εκπαίδευσης. 

Στόχος #3 Εθνική συμμαχία για τις ψηφιακές δεξιότητες και την απασχόληση

• Διάδοση πρωτοβουλιών για τις ψηφιακές δεξιότητες στην Ελλάδα, ευθυγραμμισμένων με τις πλέον πρόσφατες ενωσιακές πολιτικές που καθοδηγούν τη συνεργασία των μελών της για την κοινωνία της πληροφορίας και την απόκτηση και ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων. 
• Δημιουργία δράσεων ενίσχυσης των ψηφιακών δεξιοτήτων και γεφύρωσης του ψηφιακού χάσματος σε όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. 

• Κατάρτιση σχεδίου δράσης με άξονες την εκπαίδευση των ανέργων, την αναβάθμιση δεξιοτήτων και την επανειδίκευση του εργατικού δυναμικού, την απόκτηση και την αναβάθμιση ψηφιακών δεξιοτήτων των μαθητών και των εκπαιδευτικών, καθώς και την ενεργοποίηση των νέων για επαγγελματική ενασχόληση με τις ΤΠΕ

Στις 9 Μαρτίου 2021, η Επιτροπή παρουσίασε το όραμά της και τις προοπτικές για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ευρώπης έως το 2030. Αυτή η ψηφιακή πυξίδα για την ψηφιακή δεκαετία της ΕΕ διαμορφώνεται γύρω από τέσσερα κομβικά σημεία:

1. Δεξιότητες. Στοιχειώδεις ψηφιακές δεξιότητες για τουλάχιστον 80 % του πληθυσμού
2. Ασφαλείς και βιώσιμες ψηφιακές υποδομές
3. Ψηφιακός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων
4. Ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών

Τα σημεία αυτά είναι καίριας σημασίας για τη μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη, κυκλική και ανθεκτική οικονομία, στο πλαίσιο της οποίας όλοι οι πολίτες και όλες οι επιχειρήσεις θα έχουν πρόσβαση στις δυνατότητες που προσφέρει ο ψηφιακός κόσμος.

Μεταξύ των στόχων που έχουν τεθεί για το 2030:

• Τουλάχιστον 80 % του πληθυσμού θα πρέπει να αποκτήσει στοιχειώδεις ψηφιακές δεξιότητες
• 80 % των πολιτών θα πρέπει να χρησιμοποιεί ψηφιακή ταυτότητα
• 75 % των εταιρειών της ΕΕ αναμένεται να  χρησιμοποιούν υπολογιστικό νέφος/τεχνητή νοημοσύνη/μαζικά δεδομένα
• πάνω από 90 % των ΜΜΕ αναμένεται να επιτύχουν τουλάχιστον ένα στοιχειώδες επίπεδο ψηφιακής έντασης

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν με τον βέλτιστο τρόπο οι προκλήσεις αυτές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιταχύνει τη δρομολόγηση διασυνοριακών έργων μέσω  του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, του Ταμείου Συνοχής και άλλων χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ. Επιπλέον, τα Κράτη Μέλη θα πρέπει να διαθέσουν για την ψηφιακή μετάβαση 20% των πόρων που θα λάβουν από το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Περισσότερες πληροφορίες: Η ψηφιακή δεκαετία της Ευρώπης: ψηφιακοί στόχοι για το 2030 | Ευρωπαϊκή Επιτροπή (europa.eu)

Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει να ρυθμίσει τις πρακτικές της ψηφιακής τεχνολογίας ώστε να προαγάγει μια ανοιχτή και δημοκρατική κοινωνία, αποσκοπώντας στην προστασία των ευρωπαίων πολιτών και καταναλωτών, και να παράσχει στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις τη δυνατότητα να αναπτυχθούν και να καινοτομήσουν διασφαλίζοντας παράλληλα τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ. 

Η ρύθμιση του ψηφιακού τομέα, η οποία ξεκίνησε το 2015, συνεχίζεται ιδίως όσον αφορά τις ψηφιακές υπηρεσίες (συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών πλατφορμών), τα δεδομένα, τις τεχνολογίες και τις εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης, την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την κυβερνοασφάλεια των ψηφιακών ανταλλαγών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 15 Δεκεμβρίου 2020 πρότεινε μια φιλόδοξη μεταρρύθμιση του ψηφιακού χώρου, ένα ολοκληρωμένο σύνολο νέων κανόνων για όλες τις ψηφιακές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, των επιγραμμικών αγορών και άλλων επιγραμμικών πλατφορμών που δραστηριοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση: την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες και την πράξη για τις ψηφιακές αγορές.

Νόμος για τις ψηφιακές υπηρεσίες: διασφάλιση ενός ασφαλούς και υπεύθυνου διαδικτυακού περιβάλλοντος | Ευρωπαϊκή Επιτροπή (europa.eu)

Νόμος για τις ψηφιακές αγορές: διασφάλιση δίκαιων και ανοικτών ψηφιακών αγορών | Ευρωπαϊκή Επιτροπή (europa.eu)

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI), καταγράφει την πρόοδο των κρατών μελών της ΕΕ όσον αφορά την ψηφιακή ανταγωνιστικότητα στους τομείς του ανθρώπινου κεφαλαίου, της ευρυζωνικής συνδεσιμότητας, της ενσωμάτωσης των ψηφιακών τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις και των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών. Σύμφωνα με την έκθεση  DESI 2021, η Ελλάδα κατατάσσεται 25η μεταξύ των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας 2021 (DESI) (europa.eu)

Έκθεση DESI 2021 για την Ελλάδα

Η πρωτοβουλία WiFi4EU προωθεί την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών σε συνδεσιμότητα Wi-Fi σε δημόσιους χώρους, όπως πάρκα, πλατείες, δημόσια κτίρια, βιβλιοθήκες, κέντρα υγείας και μουσεία σε δήμους σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Στόχος του προγράμματος WiFi4EU είναι η στήριξη με προϋπολογισμό 120 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2018-2020 της εγκατάστασης σύγχρονου εξοπλισμού Wi-Fi στα κέντρα κοινωνικής ζωής.

Το κουπόνι WiFi4EU παρέχει ένα σταθερό ποσό χρηματοδότησης ύψους 15.000 ευρώ ανά δήμο. Οι δήμοι που λαμβάνουν κουπόνια θα επιλέξουν τα «κέντρα δημόσιας ζωής» όπου θα δημιουργηθούν σημεία WiFi4EU (σημεία ασύρματης πρόσβασης). Τα κουπόνια WiFi4EU μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για τη μερική χρηματοδότηση ενός έργου υψηλότερης αξίας.

Το κουπόνι μπορεί να χρησιμεύσει για την αγορά νέου ή την αναβάθμιση παλαιού εξοπλισμού και την αντικατάστασή του από σύγχρονο και διαθέσιμο εξοπλισμό στην αγορά.

Οι δικαιούχοι θα επιλεγούν κατά σειρά προτεραιότητας, ενώ θα διασφαλιστεί ότι όλα τα κράτη μέλη θα μπορούν να λάβουν έναν ελάχιστο αριθμό κουπονιών.