Αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου (Brexit): Η συμφωνία αποχώρησης θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2021

Η μικτή επιτροπή ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου συνεδρίασε σήμερα μέσω διαδικτύου, για να εγκρίνει όλες τις επίσημες αποφάσεις και άλλες πρακτικές λύσεις που σχετίζονται με την εφαρμογή της συμφωνίας αποχώρησης από την 1η Ιανουαρίου 2021. Η συνεδρίαση αυτή ακολουθεί κατ' αρχήν συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι συμπρόεδροι της μικτής επιτροπής —ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Μάρος Σέφτσοβιτς, και ο καγκελάριος του Δουκάτου του Λάνκαστερ του Ηνωμένου Βασιλείου, εξοχότατος Μάικλ Γκόουβ— την Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2020.

Η συμφωνία αποχώρησης, και ιδίως το πρωτόκολλο για τις Ιρλανδία / Βόρεια Ιρλανδία, θα τεθούν σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2021. Αυτό σημαίνει την επίτευξη του πρωταρχικού μας στόχου για την προστασία της συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής (συμφωνία του Μπέλφαστ) και την αποφυγή σκληρών συνόρων στη νήσο της Ιρλανδίας, διατηρώντας έτσι την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ευημερία, και διαφυλάσσοντας την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς της ΕΕ.

Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Μάρος Σέφτσοβιτς, δήλωσε: «Καθ' όλη τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, εργαστήκαμε άοκνα για να διασφαλίσουμε ότι τόσο το γράμμα όσο και το πνεύμα της συμφωνίας αποχώρησης γίνονται σεβαστά και μετουσιώνονται σε βιώσιμες λύσεις. Οι λύσεις αυτές παρέχουν πλέον στις επιχειρήσεις και στους πολίτες της Βόρειας Ιρλανδίας σαφήνεια και σταθερότητα, ενώ παράλληλα διαφυλάσσουν την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς μας. Ως εκ τούτου, η σημερινή ημέρα αποτελεί σημαντικό ορόσημο. Δεσμεύομαι να δώσω τη μέγιστη προσοχή στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν στην πράξη οι αμοιβαία αποδεκτές λύσεις μας. Για τον σκοπό αυτό, η μικτή επιτροπή θα συνεχίσει να συνεδριάζει τακτικά κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους.».

Η μικτή επιτροπή εξέδωσε σήμερα πέντε αποφάσεις, και συγκεκριμένα:

• τέσσερις αποφάσεις σχετικά με το πρωτόκολλο για τις Ιρλανδία / Βόρεια Ιρλανδία (απόφαση σχετικά με τις πρακτικές ρυθμίσεις για την παρουσία της Ένωσης στη Βόρεια Ιρλανδία, απόφαση για τα εμπορεύματα ως προς τα οποία «δεν υπάρχει κίνδυνος» να εισέλθουν στην ενιαία αγορά της ΕΕ, απόφαση σχετικά με την εξαίρεση των γεωργικών και αλιευτικών επιδοτήσεων από τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων και απόφαση για τη διόρθωση ορισμένων σφαλμάτων και παραλείψεων στο παράρτημα 2 του πρωτοκόλλου)·
• μία απόφαση για την επέκταση του συντονισμού της κοινωνικής ασφάλισης στις χώρες του ΕΟΧ και στην Ελβετία (από την 1η Ιανουαρίου 2021) και

Η μικτή επιτροπή σημείωσε επίσης τον κατάλογο των 25 προσώπων, συμπεριλαμβανομένων 5 προέδρων, που θα υπηρετήσουν ως μέλη του διαιτητικού οργάνου για τον μηχανισμό επίλυσης διαφορών στο πλαίσιο της συμφωνίας αποχώρησης. Ο κατάλογος αυτός θα εγκριθεί σύντομα.

Δεδομένου ότι αυτή ήταν η τελευταία συνεδρίαση πριν από τη λήξη της μεταβατικής περιόδου στο τέλος του έτους, η μικτή επιτροπή εξέτασε και άλλους βασικούς τομείς εφαρμογής: δικαιώματα των πολιτών, δημοσιονομικές διατάξεις, άλλα ζητήματα που άπτονται της αποχώρησης, καθώς και τα πρωτόκολλα για το Γιβραλτάρ και τις Περιοχές Κυρίαρχων Βάσεων στην Κύπρο.

Η μικτή επιτροπή ενέκρινε τη δεύτερη κοινή έκθεση σχετικά με την εφαρμογή των δικαιωμάτων διαμονής, η οποία εκπονήθηκε από την ειδική επιτροπή για τα δικαιώματα των πολιτών. Παράλληλα με την παροχή ενημέρωσης σχετικά με τα εθνικά συστήματα διαμονής, η κοινή έκθεση καλύπτει πλέον και μέτρα επικοινωνίας, προβολής και συνδρομής που στηρίζουν τους πολίτες της ΕΕ και τους υπηκόους του Ηνωμένου Βασιλείου. Η μικτή επιτροπή αποφάσισε επίσης να δημοσιεύσει την κοινή έκθεση.

Οι συμπρόεδροι έλαβαν υπόψη το εντατικό και εποικοδομητικό έργο μεταξύ των μερών, που θα διευκολύνει την ομαλή προσαρμογή στην πραγματικότητα μετά τη μετάβαση. Για τον σκοπό αυτό, συμφώνησαν επίσης να συγκαλούν τακτικά τη μικτή επιτροπή καθ' όλη τη διάρκεια του 2021.

Πρωτόκολλο για τις Ιρλανδία / Βόρεια Ιρλανδία

Εκτός από τις αποφάσεις που έλαβε σήμερα η μικτή επιτροπή, η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο προέβησαν σε σειρά μονομερών δηλώσεων για να εξασφαλίσουν μια εύτακτη και συναινετική προσέγγιση όσον αφορά την εφαρμογή του πρωτοκόλλου για τις Ιρλανδία / Βόρεια Ιρλανδία, δεδομένου ότι οι ουσιαστικές διατάξεις του αρχίζουν να εφαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2021.

Τα θέματα αυτά αφορούν ένα πλήθος τομέων, μεταξύ άλλων τους συνοριακούς σταθμούς ελέγχου ιδίως σε ό,τι αφορά τους ελέγχους στα ζώα, τα φυτά και τα παράγωγα προϊόντα, τις διασαφήσεις εξαγωγής, την προμήθεια φαρμάκων, την προμήθεια κρεάτων διατηρημένων με απλή ψύξη και άλλων τροφίμων στα σουπερμάρκετ, και διευκρίνιση σχετικά με την εφαρμογή των κρατικών ενισχύσεων σύμφωνα με τους όρους του πρωτοκόλλου.

Η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο συμφώνησαν σχετικά με τις πρακτικές ρυθμίσεις εργασίας για τους αντιπροσώπους της ΕΕ που ασκούν τα δικαιώματά τους δυνάμει του άρθρου 12 του πρωτοκόλλου για τις Ιρλανδία / Βόρεια Ιρλανδία. Οι ρυθμίσεις αυτές θα εξασφαλίσουν ότι οι εκπρόσωποι της ΕΕ θα διαθέτουν τις αναγκαίες ικανότητες για να διασφαλίσουν την ορθή εφαρμογή του πρωτοκόλλου από τις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου στη Βόρεια Ιρλανδία, προστατεύοντας κατ' αυτόν τον τρόπο την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς της ΕΕ. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι αυτά τα καθήκοντα θα εκτελούνται σε όλους τους τόπους όπου αγαθά και ζώα εισέρχονται ή εξέρχονται από τη Βόρεια Ιρλανδία μέσω λιμένων ή αερολιμένων. Το Ηνωμένο Βασίλειο συμφώνησε να παράσχει επαρκή εξοπλισμό και εγκαταστάσεις, καθώς και συνεχή και σε πραγματικό χρόνο πρόσβαση στα οικεία συστήματα ΤΠ και στις βάσεις δεδομένων, τόσο επιτόπου όσο και εξ αποστάσεως, ώστε να καταστεί δυνατή η αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων της ΕΕ βάσει του πρωτοκόλλου.

Στο πλαίσιο αυτών των αμοιβαία αποδεκτών λύσεων, το Ηνωμένο Βασίλειο συμφώνησε να αποσύρει τα επίμαχα άρθρα του νομοσχεδίου του Ηνωμένου Βασιλείου για την εσωτερική αγορά (Internal Market Bill) και δεν θα εισαγάγει παρόμοιες διατάξεις στο φορολογικό νομοσχέδιο (Taxation Bill). 

Διαιτητικό όργανο

Η σημερινή μικτή επιτροπή έλαβε υπό σημείωση τον κατάλογο των προσώπων που θα υπηρετήσουν ως μέλη διαιτητικού οργάνου που συστάθηκε βάσει της συμφωνίας αποχώρησης και επιβεβαίωσε την επικείμενη έγκρισή του. Τόσο η ΕΕ όσο και το Ηνωμένο Βασίλειο θα έχουν 10 τακτικά μέλη στο διαιτητικό όργανο και 5 από κοινού επιλεγμένα πρόσωπα θα εκτελούν χρέη προέδρου των διαιτητικών οργάνων.

Ο κατάλογος αποτελείται από πρόσωπα των οποίων η ανεξαρτησία είναι πέραν πάσης αμφιβολίας, τα οποία διαθέτουν τα επαγγελματικά προσόντα που απαιτούνται για τον διορισμό σε ανώτατο δικαστικό αξίωμα στις αντίστοιχες χώρες τους ή που είναι επαγγελματίες του νομικού κλάδου αναγνωρισμένου κύρους, με εξειδικευμένες γνώσεις σχετικά με το ενωσιακό και το δημόσιο διεθνές δίκαιο.

Ιστορικό

Το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση τα μεσάνυχτα της 31ης Ιανουαρίου 2020. Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας αποχώρησης, το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται σε μεταβατική περίοδο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020.

Το πρωτόκολλο για τις Ιρλανδία / Βόρεια Ιρλανδία, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της συμφωνίας αποχώρησης, τέθηκε επίσης σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου 2020. Οι περισσότερες από τις ουσιαστικές διατάξεις του καθίστανται εφαρμοστέες μόνο μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου, δηλαδή από την 1η Ιανουαρίου 2021.

Το ενωσιακό δίκαιο για την ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών της ΕΕ θα παύσει να ισχύει για τους υπηκόους του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ και τους πολίτες της ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου. Η συμφωνία αποχώρησης προβλέπει ένα σύνολο κανόνων που προστατεύουν το δικαίωμα διαμονής περισσότερων από 4 εκατομμυρίων πολιτών της ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο και 1 εκατομμυρίου υπηκόων του Ηνωμένου Βασιλείου στα κράτη μέλη της ΕΕ. Η ορθή και έγκαιρη εφαρμογή του μέρους της συμφωνίας αποχώρησης που αφορά τα δικαιώματα των πολιτών αποτελεί κοινή προτεραιότητα του Ηνωμένου Βασιλείου, της ΕΕ και των κρατών μελών της.

Για περισσότερες πληροφορίες

Ερωτήσεις και απαντήσεις

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη συμφωνία αποχώρησης